Bart Abeel is al 10 jaar het gezicht en de voorzitter van Antwerp Pride . We hadden met hem een diepzinnig gesprek over zijn leven en zijn liefde voor Berlijn, Antwerpen en Antwerp Pride.

Bart welkom!

De meeste mensen kennen jou als het gezicht van Antwerp Pride en World Out Games. Ben je zelf een geboren Antwerpenaar?

Neen, ik ben geboren in Ieper, maar ik ben opgegroeid in Wieze.

Hoe ben je in het Antwerpse terechtgekomen?

Ik ben thuis moeten vertrekken toen ik 19 jaar was. Toen was dat nog zo als je thuis je coming-out deed. Ik ben dan in Antwerpen terechtgekomen voor mijn studies en ben hier blijven hangen.

Ben je tevreden over je jeugdjaren: hoe je geleefd hebt, wat je gestudeerd hebt?

Ik ben absoluut een tevreden man. Ik ben opgegroeid in een beschermd milieu door de speling van het lot. Ik ben vroeger thuis moeten vertrekken dan voorzien, maar dat heeft me wel kansen gegeven die ik anders nooit had gekregen. Het heeft me de mogelijkheid gegeven om me in een vroeg stadium te ontdekken. Ik ben absoluut dankbaar voor mijn leven tot nu toe en ik heb geen enkele bitterheid over wat er toen gebeurd is. Ook al was dat een moeilijke periode, het maakt mensen sterk.

Wat heb je gestudeerd?

Ik heb economie gestudeerd en ben na het jezuïetencollege thuis vertrokken. In Antwerpen heb ik me dan toegelegd op toegepaste economische wetenschappen.

Was je in Antwerpen in de periode van het bruisende gay leven in de ‘van Schoonhovenstraat’?

Ja, en dat was heel indrukwekkend, maar ook zeer intimiderend in het begin. De manier hoe daar werd omgegaan met openheid en seksualiteit en de hoeveelheid aan bars, dat was fantastisch. Jammer dat het verdwenen is:  het was een beetje folklore.

Hoe is je carrière hier geëvolueerd?

Ik ben begonnen in de maritieme sector. Dat was voor de val van het Ijzeren Gordijn begin jaren 80. Ik had het geluk te kunnen werken voor een bedrijf dat zich bezighield met de Oost-Duitse staatsrederij. Die hadden in Antwerpen een commercieel netwerk, waar ik verantwoordelijk was voor het containerpark. Ik heb de kans gehad om in die tijd naar Oost-Berlijn te reizen. Daardoor heb ik het Ijzeren Gordijn gekend, Check point Charlie, en de West- en Oostkant van Berlijn. Vandaar dat Berlijn voor mij nog een heel belangrijke plaats inneemt in mijn leven.

Via headhunters ben ik in Amsterdam terechtgekomen. Uiteindelijk ben ik  terechtgekomen in de IT-sector. Bij het bedrijf Micro Focus, dat actief is in software, doe ik mijn huidige job sinds 1999.

Als je Berlijn vroeger en nu bekijkt, hoe was het vroeger dan?

Toen er een Oost- en West-Berlijn was,  ben ik er zakelijk geweest. Daarna heb ik Berlijn vrij snel zien veranderen met een grote underground scene waar alles mocht en alles kon. Dat was een heel levendige scene die er nu ook nog is. Maar toen was dat heel extreem. Ik was 30 jaar toen Berlijn zich ontrolde: ik heb fantastische party’s meegemaakt en veel vrienden gemaakt. Nog steeds heb ik er een speciale band mee en zou het na Antwerpen zelfs de tweede leukste stad van de wereld noemen.

Zou je er ooit willen wonen?

Ik heb dat ooit overwogen, maar door de dingen hier in Antwerpen heb ik het plan nooit ten uitvoer kunnen brengen.

Hoe ben je dan ooit in heel het verhaal van Antwerp Pride en World Out Games terecht gekomen?

In 2007, na de Euro Games was er in Antwerpen wel goesting om meer te doen, op grotere schaal. Vanuit Navigation werd er aan de stad gevraagd om meer steun te krijgen. De stad heeft daar niet neen opgezegd, maar wou het breder opentrekken. Ze wilden niet zomaar een commercieel event ondersteunen. Via Willem van ‘de Rubzz’ werd ik uitgenodigd op een vergadering. Ondermeer de dienst toerisme was daarbij betrokken. Omdat ik geen binding had met politiek, horeca of het verenigingsleven zagen ze in mij een neutraal persoon. Zo ben ik woordvoerder en daarna voorzitter geworden van Antwerp Pride.

Heb je de Euro Games meegemaakt als bezoeker of vrijwilliger?

Ik heb dat heel actief meegemaakt met o.m. de openings- en sluitingsceremonie. Ik was geen sporter, maar bezoeker. Het heeft me zeker beroerd, omdat er zo een leuke sfeer hing.

Hoe kijk je terug op de beginjaren van Antwerp Pride?

Dat is een avontuur geweest. We zijn begonnen met een klein groepje mensen zonder enige structuur en vaste financiering. Het was zelfs zonder rechtsvorm, want pas 2 jaar later zijn we een vzw geworden. Maar met heel veel zin zijn we op zoek gegaan naar samenwerkingen en dat was zeer fijn. Vooral omdat de steun van de stad er al was: Ludo van Campenhout, Philip Heylen en de mensen van de dienst toerisme hebben ons heel hard geholpen. We zijn klein begonnen, maar hadden nooit durven dromen dat het deze proporties zou aannemen.

Als je daar op terugkijkt, zou je het anders gedaan hebben of ben je tevreden hoe je het gedaan hebt?

Wat Antwerp Pride betreft hebben we een parcours gereden wat me tot tevredenheid stemt. Hadden we het anders kunnen doen? Neen, niet echt. Ik denk dat we gestaag gegroeid zijn en we hebben betrokkenheid gegenereerd zowel bij de stad, de horeca als het middenveld. We hebben moeilijke momenten gehad, maar als vrijwilliger moet je altijd integer blijven en dan weet je dat je soms botst met mensen. Vooral omdat je aan bepaalde belangen komt en bepaalde veranderingen doorvoert. Er komt dan iets nieuws en dat is voor bepaalde mensen bedreigend. Maar we hebben dat naar het beste vermogen tactvol en diplomatisch proberen op te lossen en de ene keer met meer succes dan de andere keer. Vanuit mijn standpunt en dat van de Pride hebben we nooit rancunes gehad. We hebben alle bruggen open gelaten ook al waren ze soms moeilijk. Dat vertaalt zich in het feit dat er nu in Antwerpen wel een zeer groot enthousiasme is en ik ben bijzonder trots dat we met zo goed als iedereen die Pride dragen.

Ik heb die vroegere periode ook meegemaakt. Van de personen die vroeger de gayscene domineerden, waren er een paar egotrippers. Vooral mensen die hun eigen mening hadden en dat botste regelmatig. Heb je het daar moeilijk mee gehad?

Je komt egotrippers overal tegen, maar je moet ermee leren omgaan. Ik heb zelf getracht mijn ego binnen de proporties te houden om voorzitter te kunnen zijn. Dat betekent dat je met heel wat mensen door een deur moet gaan en dat je moet leren omgaan met mensen die van nature uit een groter ego hebben. Soms was dat behoorlijk storend en frustrerend en het heeft me soms verdrietig gemaakt. Je kunt met iedereen omgaan als je geduld, respect en empathie hebt. Je moet begrijpen dat je nooit voor iedereen goed kan doen.

Je kan niet ontkennen dat er mensen zijn die verhalen vertellen van die tijd. Voor de ene zijn ze waar, voor de andere niet. Dat frustreert toch?

Ja, dat frustreert, maar dat is een momentopname en tijd doet dingen vervagen. Je maakt ook mooie dingen mee en je wordt ook ouder. In mijn perceptie zijn er onrechtvaardige dingen gedaan en gezegd die ik nooit heb kunnen plaatsen. Maar wat brengt het bij om daar aan te blijven vasthangen? Soms kan je dingen begrijpen zonder dat je ze goedkeurt. Ik denk dat er ook wel heel wat mensen zijn die het moeilijk hadden met de verandering  en tot inzicht zijn gekomen achteraf. Het is goed om te zien hoe een stad vervelt en er een jongere generatie aan het opkomen is. Het einde van de ‘Van Schoonhovenstraat’ heeft de gayscene veranderd en verjongd. Maar ook dit is tijdelijk en er moet een opvolging zijn van generaties die elke keer nieuwe creativiteit aanbrengt. Dan is het fijn om te zien dat de Pride elk jaar aan het verjongen is en we er elk jaar nieuwe dingen bijkrijgen. Met Mister Gay Belgium, Leatherpride, Antwerp Pride en Antwerp Queer Arts Festival mogen we als stad fier zijn dat we zoveel kwaliteit hebben.

Hoe kijk je terug op de periode van de World Out Games?

Achteraf vooral met opluchting en tevredenheid, maar ook met gemengde gevoelens. Dat was een heel moeilijk project. We zijn onder een heel moeilijk gesternte gestart. Het project was zo goed als dood toen we het moesten reanimeren. We zijn daar in geslaagd. Maar er zijn ook veel misverstanden ontstaan tussen verschillende partners. Het is een complex project geweest met heel veel uitdagingen, vooral financieel, maar ook menselijke. En een groot project opzetten in een stad die ambitieus is, daarmee maak je niet altijd vrienden. Maar als ik erop terugkijk, ben ik trots dat we dit met een heel sterk team hebben kunnen volbrengen. En even zeggen dat we samen met de Euro Games internationaal één van de enige grote projecten zijn die break-even hebben afgesloten, zonder verlies. Heel veel mensen hebben een ongelooflijke tijd beleefd en in Stockholm met de Euro Games keken ze heel jaloers naar wat wij gedaan hebben.

In Miami Beach is alles 2 dagen ervoor afgeblazen. Ben je dan fier dat het bij ons wel is doorgegaan?

Ik denk dat ik eenvoudig kan inschatten hoe fout het kan lopen en dat is bij ons niet gebeurd, wat me nog altijd een opgelucht gevoel geeft . Als ik nog zo een project zou beginnen, wat zo goed als onbestaande is, moet je een goede financiële basis hebben en goede partnerships. Wat er daar is gebeurd, is zeer pijnlijk. Maar hadden wij toen als raad van bestuur geen beslissingen genomen, had het bij ons ook zo kunnen aflopen.

Stel ze bieden jou aan de Gay Games te organiseren, doe je het?

Op dit moment zou ik zeggen: neen, bedankt! Het is zeer belastend dit als vrijwilliger te doen. Ik heb een professioneel leven. Als je  toezegt voor zo een project, zeg je ja naar een engagement naar zoveel mensen toe en naar een stad toe. Dan wil je niet ontgoochelen. Dan leg je jezelf een juk op tot je iets aflevert. Dat wil zeggen dat je 4 jaar een verantwoordelijkheid gaat dragen die niet klein is.

Een World- of Euro Pride, zou je dat zien zitten?

Ik zou dat voor Antwerpen geweldig vinden. Zo een event hoort hier zeker thuis, maar of dat met mij moet zijn, is zeer de vraag.

We staan nu bij de 10 beste prides ter wereld. Is er nog een toekomst na de 10^e editie? Gays willen graag vernieuwing.

Dat kan binnen de Pride en dat gaan we ook dit jaar weer bewijzen. Hij gaat zeer vernieuwend zijn. Hij zal niet alleen groter zijn, maar het Love United festival, de opvolger van Wave, zal vernieuwend zijn en een kwaliteitsniveau hoger liggen. Ik ben blij dat we ‘s nachts een main event hebben met een samenwerking tussen alle concepten. Er komen nieuwe genres en een verjonging van de vrijwilligers. Maar ik geloof vooral dat de Pride nog een heel groot potentieel heeft in draagvlak. Het is nu een olievlek die groter wordt en een hele stad meeneemt.

Laat ons maar de vinger op de wonde leggen. Er is een nieuwe lichting jonge mensen opgestaan en bij Red & Blue is er een nieuwe leiding. Plots kan er wel samengewerkt worden. Waaraan ligt dat?

De geesten rijpen altijd. Als je dingen op lange termijn wilt bereiken, moet je standvastig en integer zijn. Wij zijn altijd rechtlijnig gebleven, hebben nooit bruggen verbrand. Ook al zijn er vanuit de Pride onenigheden geweest, wij zijn altijd rechtlijnig geweest en hebben de pagina omgedraaid. Men ziet dat deze Pride gewoon goed is voor de gemeenschap en dan gaat men automatisch de handen in elkaar slaan. Het is goed dat mensen elkaar terug leren vertrouwen en samenwerken.

Ik heb een oudere gaymap bij en als ik begin te schrappen wat er verdwenen is de laatste jaren zijn we, volgens velen, afgezwakt naar een provinciestadje qua gaylife. Ben je het daarmee eens?

Absoluut niet! Ik kan er evenveel bijschrijven.

Maar zoveel zijn er niet bijgekomen.

Het exclusieve gay of lesbisch is minder. Er zijn wel een aantal dingen bijgekomen en van naam veranderd. Het exclusieve is ook niet meer zo nodig. Maar als ik vergelijk met Brussel: wat wij aan horeca hebben is indrukwekkend. Ga naar Keulen, daar is zo goed als niets meer. Wij hebben wel Antwerp Pride, Leatherpride, Antwerp Queer Arts Festival, Mister Gay Belgium. Wie kan dat zeggen? Maar we moeten aanvaarden dat dingen veranderen en andere accenten krijgen. Antwerpen is de laatste jaren holebivriendelijker en internationaal zichtbaarder geworden.

Vroeger kwamen mensen voor de gayhoreca, nu voor events en profiteert de gayhoreca daarvan mee. Moeten we dan nog meer op events inzetten?

Het is een en-en- verhaal. Voor Leatherpride is het bijvoorbeeld een zegen dat ‘The Boots’ er is. Je hebt altijd een lokale structuur nodig waar mensen buiten het event terecht kunnen. Zonder dat heb je een heel mager gebeuren. Ik geloof in de kracht van de lokale horeca. Ludo heeft zelf het einde ingeluid van een bepaald concept van uitgaan met zijn vernieuwing. Hij is weggegaan van de gesloten deuren en het aanbellen. Hij is gestart met open cafés en open discotheken. Nu zijn we nog een stap verder; iedereen zit in een bar, niet enkel gays. Ik kan je 6 terrassen opnoemen waar het publiek nu gemengd is.

Ik wil ook even in kaart brengen dat Active Company een groot sportevent gaat organiseren op het einde van het jaar: De Antwerp Briljant Games. Events zijn altijd belangrijk en de stad omarmt dat, ook omdat dat grote publiekstrekkers zijn en je daarmee internationaal scoort. Dit kan resulteren in een bevruchting van het wekelijkse toerisme. Er is echt wel veel meer zichtbaarheid van holebi’s. Het is bijna een “holebi pretpark”  hier in Antwerpen en er wonen ook veel holebi’s in de stad.

Zsa Zsa Lamor had de kritiek dat er geen aandacht meer wordt besteed aan de inkleding van de wagens op de Pride. Ben je het eens met haar?

Gedeeltelijk wel. Dat is iets waar je als organisator iets probeert mee te doen, maar niet veel aan kan doen. Dit jaar zijn er een 30-tal grote trucks en ik weet dat er een aantal indrukwekkend zullen zijn. Dus wacht maar af!

Hoe zie jij de toekomst van de Pride?

Ik hoop dat het evolueert naar een volwaardig stadsfestival. En er zijn heel wat mensen, niet alleen  holebi’s, die met die Pride bezig zijn. Je ziet dus dat heel wat mensen die dit een fijn weekend voor de stad vinden. We wonen in een stad met veel kleur en we gaan in de toekomst met elkaar nog meer moeten samen leven en respect hebben voor elkaar. De Pride nodigt daartoe uit. Als we de 2 grote voetbalploegen van de stad samen kunnen laten meelopen en grote sportclubs inspireren, betekenen we wel iets.

Hoe lang zie jij jezelf nog de kar trekken?

Dat is de vraag van 1 miljoen, maar ik denk dat het goed is voor elk bedrijf en organisatie dat er een wissel van de wacht komt. Maar ik doe het nog altijd even graag, omdat het een fijn positief project is. We werken eraan dat de Pride minder afhankelijk van personen wordt, maar dat er een structuur ontstaat. Ik zal pas vertrekken als ik weet dat de Pride daar klaar voor is en hopelijk is dit snel.

Ben jij een rancuneus iemand?

Neen, ik ben de gelukkigste mens als er een verzoening is na een conflict. Ik leef niet graag met een conflict. Rancune is verlies van tijd en energie. Ik zou misschien wat vaker langer kwaad moeten leren blijven om een signaal af te geven. J

 Kan jij nog met Ludo Smits door 1 deur?

Ik heb enorm veel respect voor wat Ludo gedaan heeft en kan zeker nog met hem door 1 deur. We hebben ook veel fijne momenten samen gehad en ik koester die. Ik heb altijd begrip gehad voor het feit dat Ludo een zakenman is en alles deed in functie van zijn zaak. Soms botsten onze belangen en was het moeilijk om elkaar te begrijpen. Maar ik heb dat nooit op de man gespeeld. Ik heb respect voor hem en hij is een fijn mens.

Jij besteedt veel aandacht aan jouw privacy. Ik vind geen facebookpagina van jou terug.

Dat klopt en dat is een manier om mezelf rustpunten in het leven te geven. Ik ben een publiek figuur door de vele events  Daarom heb ik dat nodig om af en toe in de luwte te gaan. Mijn privéleven is privé en deel ik enkel met mensen die me energie geven die ik dan weer nodig heb voor mijn publieke gebeuren.

Bestaat het gevaar niet dat mensen vrienden met jou willen zijn voor ‘dat ietsje meer’?

Dat kan gebeuren, maar in mijn huidige vriendschappen heb ik daar niet veel onder te lijden. En je kan geen 200 vrienden hebben.

Als je nog 1 droom mag hebben op gayvlak voor Antwerpen. Welke is dat dan?

We zijn al een heel diverse stad, maar ik hoop dat we daar in groeien en dat mensen die hier komen zich goed gaan voelen in deze stad. We zien vaak te weinig hoe goed deze stad samenleeft en dat koesteren we te weinig. En laat ons dat maar stimuleren met de Pride.

Bart, ik wens je een fantastische Pride!

https://www.antwerppride.eu/