19 jaar lang was Ludo Smits het gezicht van de bekende gay discotheek Red and Blue. Mede door hem heeft het Antwerpse gaylife een boost gekregen. Nu kijkt hij terug op deze bewogen periode en de toekomst.

Dag Ludo, geniet je van je pensioen?

Ik ben sinds eind augustus met pensioen en dat voelt een beetje raar aan. Ik heb altijd onder een vorm van stress geleefd en ineens valt heel die stress weg. Er waren vroeger van die momenten dat je  ’s nachts wakker werd en dacht: dit en dat moet nog gebeuren. Nu slaap ik ‘s nachts door. Dat is de positieve kant. De negatieve kant is dat ik door mijn werk nooit hobby’s heb gehad. Omdat ik ook geen job meer omhanden heb is dat wel een beetje vervelend. Maar dat haal ik wel in. Ik heb nog tijd.

De meeste mensen kennen jou als eigenaar van gay discotheek Red and Blue, maar eigenlijk ben je al veel langer bezig in het gaylife. Hoe is het ooit begonnen?

In 1974 ben ik door mijn vader op straat gezet en ben zo in Antwerpen terecht gekomen. Ik heb dan een aantal jaar op een bank gewerkt. Maar eigenlijk lag mijn hart bij de homo- emancipatie die toen nog in de kast zat. In 1977 heb ik toen het geluk gehad mee aan de wieg te staan van FWH (Federatie Werkgroep Homoseksualiteit). Ik was de eerste gay die nationaal gesubsidieerd werd om aan categoriaal opbouwwerk te doen voor gays. Daar mogen we best fier op zijn, want België was het eerste land in de wereld dat vrijgestelden subsidieerde om te werken aan homo-emancipatie. We kregen toen 800.000 frank per jaar van het ministerie van cultuur. Ik heb dat ongeveer 10j gedaan. Dan had ik het wel gezien omdat we meer bezig waren met onszelf organisatorisch in stand te houden.

Hoe ben je dan in de gayhoreca terechtgekomen?

Dat was in 1993. Antwerpen was toen culturele hoofdstad van Europa. Mijn toenmalige kameraad en ikzelf waren operafans en het probleem toen was dat we na de opera nergens heen konden in ons kostuum. Toen was er wel de ‘Van Schoonhovenstraat’, die ik nu mis, maar daar kon je niet opgekleed in de bars komen. We zijn toen samen in 1993 begonnen met het ‘Hessenhuis’. Overdag waren we het café van het museum waar de oudere mensen hun koffie kwamen drinken en ’s avonds waren we een gerenommeerde gaybar waar iedereen welkom was.

Heb je ooit tegenkanting van de stad gekregen omdat je er een gaybar uitbaatte?

Nooit! Ik heb in heel mijn carrière nooit tegenkanting gehad van de stad. De stad was er zich van bewust dat enkel een cafetaria van een museum niet kon werken. De oplossing die we hen aangeboden hadden was voor hen rendabel.

Waarom ben je dan gestopt met het ‘Hessenhuis’?

In 1997 besloot ik om met ‘Red and Blue’ te beginnen. We hadden toen naast het ‘Hessenhuis’ ook café ‘Rimbaud’ aan de overkant. Mijn toenmalige vennoot zag de uitbating van een discotheek niet zitten en we zijn toen uit elkaar gegaan, waar ik nog altijd spijt van heb.

Waarom ben je ooit met ‘Red and Blue’ begonnen? Vond je dat er nood aan was?

Zeker! Vooral als je de cijfers van de eerste 10j zag. Op zaterdag zat het ‘Hessenhuis’ afgeladen vol. Om 2u ’s nachts zag je dat klanten nood hadden aan andere dingen. Je had toen ’La Demence’ in Brussel, de’ l’ Envers ‘d Anvers’ party’s in café Local en de party’s in zaal Jacob. Alleen was dat niets vast en de gelegenheid deed zich voor om het pand over te nemen. ‘Red en Blue’ was toen een sensatie in Benelux en ver daarbuiten.

Heb je nooit gevreesd dat het een mislukking kon worden?

Dat hebben heel veel mensen tegen mij gezegd en dat is het verschil tussen België en Nederland. Bij de opening stonden er gigantische rijen en kreeg je felicitaties van de Nederlanders.  De Belgen vroegen zich af of het wel zou werken. Dat vond ik wel spijtig. Maar het bleef een risico als zaken man. Toen waren de goedkope reizen er nog niet en het potentieel was er wel. Mensen gingen toen nog uit.

Verenigingen hebben toen vaak kritiek geuit dat ‘Red and Blue’ hun cliënteel afnam. Ben je het daar mee eens?

Neen, ik ben het daar niet mee eens. De party’s in café Local zijn gestopt toen William zelfmoord gepleegd had. De party’s van zaal Jacob waren toen grotendeels georganiseerd door het RAF (Roze Actie Front)en dat werd toen door niet zo veel mensen meer gedragen. Een ander punt is, en dat heb ik nooit ontkend, dat ik het commercieel bekeken heb. Ik ben een commerciële man en men heeft me dat vaak verweten. Maar men kan niet ontkennen dat ik steeds de homobeweging een warm hart heb toegedragen. De ’Roze Flamingo’s’ kregen bijvoorbeeld elk jaar gratis de zaal. Ik heb toen ook met ‘Active Company’ gepraat. Ze kregen ook de zaal gratis, maar ze wilden dat niet omdat de tickets commercieel waren. Maar sorry, ik was een commerciële instelling die haar personeel commercieel moest betalen en de vaste kosten waren er ook. Ik was geen vzw.

Heb je ooit tegenkanting gehad op de gayclub?

De eerste jaren hebben we 3 keer een brand gehad. 3 donderdagen na elkaar hebben ze geprobeerd de zaak in brand te steken. De 1^e keer was het via de keldergaten. De 2^e keer via de brievenbus met sponsen met benzine. De hele inkom was weg, maar we zijn nooit gesloten geweest en hebben alles met man en macht klaargestoomd voor het weekend. De 3^e donderdag had men de ramen stukgemaakt en benzine binnen gegooid. Toen was er redelijk wat schade. Echter, men heeft er nooit serieus onderzoek naar gedaan heeft. Er werd wel een sporenonderzoek gedaan, maar ik heb er nooit meer iets van gehoord. Het nadeel is wel dat het dan ontzettend moeilijk wordt om een brandverzekering af te sluiten. Verder heb ik nooit tegenkanting gehad, maar soms voelde ik me wel geviseerd in wat ik deed.

Je bent dan later met je tweede kindje begonnen: ‘Navigaytion’. Hoe ben je daar op gekomen?

Ik was jaloers op grote steden als Amsterdam waar grote festivals waren en ik wou Antwerpen ook graag zo een festival geven. Toen dacht ik: in Amsterdam mogen mensen naar de boten kijken, dan laat ik ze hier op de boten feesten! We hebben daar wereldpers mee gehaald. Rotterdam heeft het toen willen overnemen, maar heb het in een domme bui geweigerd. Ook Brussel heeft het willen overnemen, maar Ik heb het altijd geweigerd omdat ik vond dat ‘Navigaytion’ een Antwerps feest moest zijn. Het spijtige is dat hier heel wat misgelopen is. Philip Heylen (voormalig schepen van cultuur en toerisme) vond, met de beste bedoelingen, dat ‘Navigayton’ moest ingekapseld worden in een groter geheel. Maar dat groter geheel ging plots andere wetten opleggen en met sponsors lopen. Daardoor was het niet meer mogelijk om het te organiseren. Ik heb daarna nog 2 keer geprobeerd het te organiseren. De eerste keer kregen we een datum waarbij we midden in het spektakel van de reuzen van Royal de Luxe zaten. Het terrein zou niet bereikbaar zijn. Ook de veiligheidscoördinator van de stad deed zo moeilijk dat je eigenlijk op geen zinnige manier nog iets kon organiseren. Terwijl ons event één van de veiligste was door duikers en nadarhekken moesten we minstens 5 meter van de wal blijven. Maar dan heb je al een groot stuk van het plein ingenomen. Het ponton mocht ook enkel gebruikt worden voor de inscheping, waardoor er sfeer werd weggenomen. En nu ‘Flandria’ gestopt is, kan je het ook niet meer organiseren wegens een gebrek aan boten.

Mocht Rotterdam of Brussel het je nu vragen, zou je het doen?

Maar neen, ik kan die stress niet meer aan. En ik ben ook niet meer mee. Dat is ook de reden waarom ik met Red en Blue gestopt ben. Ik snap van de muziek niets meer. Ik vind het duur betaald lawaai. Ik ken ook niets meer van de concepten.

Jij bent de man die in Antwerpen ‘studio 54’ geïntroduceerd hebt. Ben je daar fier op?

Ja natuurlijk. Patrick Aertsen, mijn toenmalige manager, verklaarde me gek toen ik hem zei een discoparty te organiseren, want daar kende ik alles van. En nu nog steeds is het een succes.  Gays willen nu eenmaal die glamour en glitter. We hadden toen plannen om het maar 18 keer te organiseren omdat de toenmalige ‘studio 54’ ook maar 18 maanden heeft bestaan. Er lag zelfs een scenario klaar voor de closingparty. We hebben dat nooit nodig gehad.

Ik heb altijd het gevoel gehad dat jij in al die jaren een haat-liefde verhouding had met de rest van het gaylife. Klopt dat?

Ikzelf weet dat niet. Ik heb in mijn brochures altijd het gaylife meegenomen. Niemand werd uitgesloten. Natuurlijk was ik ook wel concurrentie. Wat ik wel nooit geaccepteerd heb, en ik begrijp niet dat mijn opvolger dat wel doet, was dat ik of iemand anders reclame ging maken voor anderen terwijl mijn discotheek open was. (Hij doelt op facebookberichten van de huidige staf die ergens anders gaan feesten). Op zaterdagavond was ‘Red and Blue’ gay en moest ik mijn zaak volkrijgen. Dan ging ik geen reclame maken voor andere zaken. En die deden dat omgekeerd ook niet. Dat heeft men nooit begrepen.

Maar als ik zag dat je plots je winsten van Navigaytion aan Eurogames moest geven en Antwerp pride zijn kapstok wou hangen aan jouw event… je was toen nooit de beste vrienden met die organisatoren.

Neen, omdat die organisatoren geen commerciële mensen waren en die begrepen niet dat ik mijn zaak vol moest krijgen. En sommige dingen doe je gewoon niet. Ik moest ook al mijn rekeningen betalen en dat begrepen ze vaak niet. Maar met de World Outgames heeft men echt op mijn ziel getrapt.

Wat bedoel je?

Op ITB (Internationale reisbeurs in Berlijn) ben ik ooit met ‘Tom on Tour’ begonnen om feestjes te geven aan gay journalisten. We zijn met 40 man begonnen en zijn dan enorm gegroeid. Ik heb toen aan Philip Heylen gevraagd een speech te geven. Ook kon ik het zelf financieel niet meer aan. We hebben dat feestje dan georganiseerd met de mensen van Fort Lauderdale en ‘Tom on Tour’.

De burgemeester van Fort Lauderdale kwam een speech geven. Ik heb toen aan Philip gevraagd hetzelfde te doen wetende dat die dat prachtig doet. Na hem kwam Fort Lauderdale en die dame had 2 modellen bij in een klein slipje met surfboard. Philip was enthousiast en wou het jaar erna ook zulke gasten hebben.

Het jaar daarna, in het kader van ITB, werd ik op het kabinet van Philip Heylen gevraagd. Men vertelde me dat Toerisme Vlaanderen de organisatie ging overnemen. Jouw feestje in Berlijn wordt dan plots afgenomen en dat deed pijn! Ik had 2 jongens in Navigaytion kledij meegenomen die Philip gingen escorteren. Plots stond er een Duitse travestiet te vertellen over Gent en Brussel. Bezoekers en organisatoren kwamen me vragen wat er aan de hand was omdat ik steeds het feestje organiseerde om Antwerpen en ‘Red en Blue’ te promoten. Toerisme Vlaanderen vond dat het tijd werd voor Gent en Brussel, terwijl er in Gent niets is en Brussel vooral Franstalig is. Ik ben boos naar Philip Heylen gestapt en gezegd dat ik dit niet pikte. Hij zei dat we het jaar erna, in aanloop van de World Outgames, het anders zouden doen.

Een paar maanden later was er een vergadering op het kabinet met Dimitri Vantomme, Bart Abeel en het kabinet. Men wou in Berlijn terug een grote party doen, maar de stad mocht geen commerciële dingen organiseren en daar hadden ze een partner voor nodig. In Duitse magazines wilden ze advertenties plaatsen en daar hadden ze mij ook voor nodig. Men had de GOYA (Grote partylocatie in Berlijn) afgehuurd voor een receptie en een party met Kate Ryan. Als dj wou men Dimitri d’Anvers. Dat weigerde ik. Ik wilde enkel dj’s van ‘Red en Blue’ omdat ik alles betaalde. We hadden ook mooi reclamemateriaal laten maken.

Om 22u moesten we er zijn en er was een prachtige receptie. Er was echter geen enkele verwijzing naar ‘Red and Blue’. Er hingen wel gekopieerde A4’s van ‘Pannekoek’ (het zondagse gayfeestje in Bonaparte). Het was een echte schande hoe die daar tegen de muur met wat kleefband geplakt waren. Wij zijn gewoon vertrokken en elders uitgegaan. ‘ s Nachts belde Philip Heylen me op om te komen, maar buiten mijn dj was er niets van ‘Red and Blue’ en zelfs mijn dj kreeg geen reclame. Ik had al meer dan 10.000 euro besteed aan dat feestje. Tevens moest ik de tickets en hotels van mijn dj’s betalen, maar de mensen van World Outgames vlogen en logeerden gratis. Ik mocht dat geld dan herinvesteren in reclame in het boekje van World Outgames. Achteraf bleek er geen brochure te komen. Ik heb van dat geld nooit iets terug gezien!

De laatste jaren waren er steeds problemen met organisaties als Antwerp pride en jou. Had je een haat-liefde verhouding met mensen als Bart Abeel en Dimitri Vantomme?

Dat klopt. Ik ben niet iemand die graag op een podium zit, maar ik heb altijd mijn zaak in de belangstelling willen zetten. Maar telkens met Antwerp pride wist men mij een pad in de korf te zetten. Het mooiste voorbeeld was 2j geleden. Ik heb toen 35 antieke wagens naar Antwerpen gehaald en heb dat betaald. Ik werd zelfs niet uitgenodigd op het stadhuis op de receptie. ‘Red and Blue is zelfs niet vernoemd geweest. Deze dingen haat ik! Waarom laat ik die 35 wagens komen? Om reclame te krijgen voor ‘Red and Blue’, heel eenvoudig! Telkens opnieuw speelde men het klaar van ons dood te zwijgen.

Men heeft na Antwerp pride zelf zijn commerciële party. Die van ons moest doodgezwegen worden. Wat me dan echt pijn deed was dat men op het VTM nieuws zei dat de gayparty doorging in de oudste club van Antwerpen: café d’ Anvers.

 

Kan jij nog door dezelfde deur met Bart Abeel of Dimitri Vantomme?

Ja, we hebben elkaar onlangs nog gezien. Ik heb nooit iemand gedwarsboomd. Ik heb zelfs iedereen gesteund. Als het niet wederkerig is, kan ik er ook niets aan doen.

Begrijp je dat sommige mensen zeggen dat je een moeilijke man was om mee samen te werken?

Dat kan! Ik had altijd mijn ideeën en heb altijd mijn ‘Red and Blue’ voorgetrokken. Ik heb nog altijd het mooiste compliment van Thierry Coppens gekregen van ‘La Demence’: hij wist waar ik voor stond, zoals hij voor zijn zaak staat en hij gaat ook recht door zee. Je hebt dan ook een verantwoordelijkheid over 40 man en dan ben je hard. Ik ben misschien wel moeilijk geweest om mee samen te werken, maar als je afspraken maakt, moet je ze nakomen. Als je afspraken maakt met ‘Wave’ (de gratis party op Antwerp Pride) dat je banners mag ophangen en nog voor de party begint ze allemaal kapot gescheurd zijn… dan ben ik woest ja.

Je hebt 2 gaybars (‘Ortelius’ en’ Popi’) gehad die de deuren hebben moeten sluiten. Heeft dat pijn gedaan?

‘Ortelius’ heeft pijn gedaan. Omdat ik nog steeds overtuigd ben van het concept. Ik wou er een bruine Amsterdamse kroeg van maken. Ik ben er nog steeds van overtuigd dat het zou gewerkt hebben in Antwerpen. Alleen, Ik had mijn personeel niet mee en ik had toen geen ballen aan mijn lijf om de puntjes op de i te zetten. Met de sluiting van ‘popi’ heb ik minder problemen gehad omdat ik toen in conflict was met Haacht Brouwerij (de eigenaar van het pand). Ik wou geen juridisch spelletje meer en heb dan maar gesloten.

De beslissing om te stoppen met ‘Red and Blue’, is die er snel gekomen?

Dat komt aanwaaien als een briesje. Naast de concepten en de muziek kon ik de nachten niet meer aan.

Vroeger had je een uitgebreid gaylife, nu nog enkele bars en een discotheek. Aan wat ligt dat?

Één van de oorzaken zijn de goedkope reizen. Vroeger kwam 1/3^e uit Nederland en een deel uit Frankrijk en Duitsland. Nu gaat iedereen in andere steden feesten aan spotprijzen.  2^e punt is internet. Vroeger moest je uitgaan om iemand te leren kennen. Dat hoeft nu niet meer: je hebt Grindr en Planetromeo. 3^e reden: de vele alcoholcontroles.

Maar vroeger had je grote shows in ‘Red and Blue’, olifanten en vuurspuwers. Dat is allemaal gedaan en gays willen nu eenmaal spektakel.

We kunnen dat financieel niet meer aan. Vroeger was dat betaalbaar. Je hebt nu ook veel meer regeltjes naar bv brandveiligheid. Artiesten waren ook betaalbaar, nu niet meer.

In die 19y heb jij steeds de gay bezoeker aangevoeld, iets dat we nu in de huidige ‘Red and Blue’ missen volgens bezoekers.

Daarom ben ik ook gestopt. Ik voelde het niet meer aan. Vroeger maakte ik de mensen blij met waterpistolen, nu is dat speelse voorbij en ik hoop dat dit terugkomt. Tegenwoordig moet het donkerder en zwaarder zijn.

Op ATV had je een aantal hopen uitgesproken, die helemaal de mist zijn ingegaan: het wordt een mainstream discotheek, het is nu ‘Cargo Club’, mensen klagen dat de ziel uit ‘Red and Blue’ is, er komen minder mensen, … begrijp je dit?

Ik denk dat er een andere ziel is en niet iedereen moet met die ziel akkoord gaan.

Wat vind je van de naam ‘Cargo Club’? Had jij de naam ‘Red and Blue’ gehouden?

Ja, omdat ik 19j geïnvesteerd heb in die naam. In Hong Kong bijvoorbeeld kende men ‘Red and Blue’ en in Bangkok hing er in een bar een affiche van de discotheek. Men kende overal de naam en ik vind het dan ook geen goed idee om na al die jaren de naam te veranderen. ‘Larocca’, ‘café d’Anvers ‘ en ‘Carré’ zijn ook gevestigde namen en het is nooit goed om die naam te veranderen vind ik.

Doet dat dan geen pijn dat het na 19y een mainstream discotheek is geworden die af en toe nog eens een gayparty organiseert?

Neen, omdat ik de evoluties heb gezien en ja natuurlijk vind ik dat spijtig. En of het een goed idee is, dat moet de huidige eigenaar bekijken.

Zou jij tegen Nourdin (de huidige eigenaar en ex-manager) zeggen: maak er een straightfriendly discotheek van of zou je zeggen maak een mainstream disco met af en toe een gayevent?

Ik heb tegen Nourdin duidelijk gezegd dat ik het spijtig vind dat het gaygebeuren op een andere plaats komt en niet meer op de 1^e. Puur commercieel stel ik me de vraag of we nog nood hebben aan een zoveelste straight club. We hebben er genoeg. Je moet vechten tegen een aantal concurrenten: ‘Larocca’, ‘Carré’, ‘Versuz’, ‘de Villa’ en ik weet niet of je die budgeten hebt om daartegen te concurreren? Nu zit je in hetzelfde rijtje waar je tegen op moet boksen. Daarvoor was je vrij exclusief.

Vroeger gingen mensen spontaan naar ‘Red and Blue’, nu moet je al in een boekje gaan kijken wat er te doen is. Ik heb een aantal reacties gekregen van mensen die speciaal van Gent waren afgekomen en plots op een straight avond waren en dat niet leuk vonden. Mensen kijken niet meer in een brochure, maar gaan op stap en kijken ter plaatse wat er te doen is. En dan komen ze plots op een hetero avond… dat is jammer.

Begrijp je dat vaste klanten zeggen: we gaan naar Keulen of Berlijn en we geven  ‘Cargo Club’ amper een jaar? Vind je dat erg als mensen dat zeggen?

Dat zou ik erg vinden ja als ze dat zeggen. Maar ik denk dat dat eerder een belletje moet laten rinkelen bij het huidige bestuur. Maar mensen gaan al jaren naar andere steden uit.

Zou je ooit opnieuw beginnen met Red and Blue?

Neen, want dan heb ik nog een echtscheiding erbij en ik heb mijn tijd gehad. Er is een tijd van komen en gaan en ik heb een mooie tijd gehad. Ik heb altijd kunnen doen waar ik zin in heb. Dat boek is uit.

Al zie ik in jou geen man die tot het einde der dagen een boekje zit te lezen.

Neen, maar ik zal me wel ergens nuttig kunnen maken. Voorlopig ben ik nog heel blij met ons huis in Wallonië.

 

Maar in het gaylife zien we jou niet meer terug?

Ik denk het niet neen. Als men mijn hulp nodig heeft, mogen ze me zeker vragen op events als bv ‘Leatherpride’.

Wat vind je van een concept al ‘Leatherpride’ in Antwerpen?

Dat vind ik fantastisch. Dat is de toekomst. Die grote events hebben potentieel.

Denk je dat er een nieuwe lichting aan organisatoren aan het opstaan is in Antwerpen zoals Jeroen Van Lievenoogen met ‘Leatherpride’, Bram Bierkens met ‘Mister Gay Belgium’, Dimitri Vantomme met ‘Wave’?

Dat is toch fantastisch. Ik ben blij dat men is afgestapt van een zaak die elke zaterdag om 23u de deuren opendoet en om 7u sluit, maar dat men kijkt naar evenementen. Alleen zo kan men buitenlanders aantrekken. Daarom denk ik ook dat ‘Leatherpride’ een potentieel heeft omdat ik zie dat het gaylife meer en meer fetish wordt. Ik hoop echt dat een ‘Leather- en Antwerppride’ mensen kan lokken. Want buitenlanders komen niet meer naar Antwerpen voor een gewoon cafeetje.

Zie je dan nog een toekomst voor de gaybars en discotheek?

Ik denk dat die verschillende concepten ‘Cargo Club’ nog nodig hebben om te werven. Een ontmoetingsplaats voor vrienden moet er altijd zijn. Dus ‘Cargo Club’ en de bars moeten er zijn, maar maak je geen illusies dat je daarmee mensen uit Keulen gaat aantrekken.